Theo như số liệu thống kê từ các bệnh viện và phòng khám chuyên tư vấn tâm lý cho biết, hiện nay, số lượng người mắc bệnh ái kỷ đang có xu hướng tăng cao, đặc biệt là ở giới trẻ. Tuy căn bệnh này không có khả năng gây chết người. Nhưng nó chính là tác nhân gây suy giảm chất lượng cuộc sống và làm ảnh hưởng trực tiếp đến các mối quan hệ trong gia đình, lẫn bên ngoài xã hội.
Vậy bệnh ái kỷ là gì? Có triệu chứng ra sao? Cách điều trị thế nào? Mọi thông tin đều được giải đáp qua bài viết dưới đây? Hãy cùng tìm hiểu nhé!
Ái kỷ là gì? Ái kỷ có tên gọi khác là Hội chứng rối loạn nhân cách ái kỷ. Đây là một bệnh lý rối loạn nhân cách mà theo đó người bệnh thường xem trọng và yêu thương bản thân quá mức. Họ chỉ quan tâm đến nhu cầu, cảm xúc cá nhân và luôn muốn người khác phải kính trọng, ngưỡng mộ mình.
Ái kỷ là gì?
Trong cách hành xử và giao tiếp ngoài đời thường, nếu chúng ta quá đề cao cái tôi, xem trọng thành tích và lúc nào cũng muốn người khác phải tôn sùng, mến mộ. Thì theo thời gian, chính tính tự phụ và sự ham muốn hư vinh này, sẽ lấn át đi lý trí và cảm xúc của chúng ta. Nghiêm trọng hơn, chúng ta có thể gặp phải căn bệnh “ái kỷ”, nó không chỉ khiến chúng ta trở thành người sống vô cảm, mất đi sự kết nối với mọi người xung quanh. Mà còn gây đảo lộn cuộc sống và làm rạn nứt mối quan hệ.
Vậy bệnh ái kỷ là gì? Ái kỷ còn được biết đến với tên gọi là “Hội chứng rối loạn nhân cách ái kỷ”, tên khoa học của nó theo tiếng Anh là Narcissistic Personality Disorder – NPD, viết vắn tắt là Narcissism. Đây là chứng bệnh rối loạn tâm thần mà trong đó, người bệnh thường có khuynh hướng thương yêu và đề cao giá trị, năng lực của bản thân quá mức. Khi đi đến đâu, họ cũng mong muốn được người khác chú ý, tôn trọng, và đối xử với họ theo cách đặc biệt. Nhưng họ lại không có lòng thương cảm và thấu hiểu cho đối phương.
Ái kỷ là gì? Là căn bệnh rối loạn nhân cách mà trong đó người bệnh thường yêu thương và đánh giá cao năng lực của bản thân thái quá.
Trên thực tế, số lượng nam giới mắc bệnh NPD thường chiếm tỷ lệ cao hơn so với nữ giới, chủ yếu là các anh chàng trưởng thành, hoặc ở lứa tuổi thanh thiếu niên. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại ở đây đó là ngay cả những người mắc chứng NPD cũng không hề hay biết bản thân đang mang căn bệnh này. Bởi lẽ, chính cái tôi cộng với lòng tự ái quá cao, nên họ rất khó nhận ra những suy nghĩ và hành vi tiêu cực của mình. Điều đó khiến họ không thể tiếp cận với các phương pháp chữa trị kịp thời.
Những triệu chứng nhận biết người mắc bệnh ái kỷ
Phần lớn những người mắc hội chứng rối loạn nhân cách ái kỷ, thường có chung các triệu chứng phổ biến như sau:
– Luôn xem bản thân là trung tâm: Biểu hiện thường gặp của người bị ái kỷ đó là họ luôn đánh giá cao tầm quan trọng của bản thân và xem mình là trung tâm giữ đám đông. Chưa kể, đôi khi, họ còn cố tình hạ bệ, “nhấn chìm” người khác, để nâng cao giá trị và lòng tự trọng của chính mình.
– Muốn nhận được sự ngưỡng mộ: Những người mang bệnh NPD lúc nào cũng mong muốn nhận được sự tôn trọng, chú ý và mến mộ từ mọi người xung quanh. Họ không ngừng ba hoa, khoác lác về tài năng, thành tựu của bản thân. Đồng thời, họ luôn ra vẻ mình là người tài giỏi, học cao hiểu rộng, để người khác phải ngưỡng mộ và trầm trồ khen ngợi họ.
– Hay mơ tưởng: Người bị bệnh ái kỷ rất hay ảo tưởng về năng lực và sự thành công của bản thân. Họ luôn cho rằng mình là người cao quý và hoàn hảo trên mọi phương diện, nên xứng đáng có được sự đãi ngộ đặc biệt. Họ rất cố chấp, kiêu căng và không bao giờ chấp nhận việc mình thất bại hay thua kém người khác.
– Tính ích kỷ và lợi dụng: Đa số những người mang bệnh lý NPD đều có tính cách ích kỷ, ngạo mạn và lòng đố kỵ rất lớn. Họ chỉ thích đứng trên người khác, chứ chẳng muốn thua thiệt bất cứ ai. Hơn nữa, họ còn không từ mọi thủ đoạn và lợi dụng các mối quan hệ, nhằm chiếm ưu thế và giành quyền lợi về cho bản thân.
Người mắc chứng NPD luôn xem bản thân là người quan trọng, tài giỏi và muốn được mọi người công nhận, ngưỡng mộ.
– Không biết đồng cảm: Chính vì cái tôi và lòng tự trọng quá cao, nên người mắc bệnh ái kỷ thường thiếu mất đi lòng bao dung, rộng lượng và sự cảm thông với người khác. Họ chỉ coi trọng đến cảm xúc, nhu cầu cá nhân. Họ chẳng bao giờ chịu lắng nghe và thấu hiểu cho cảm nhận, suy nghĩ của đối phương. Thậm chí, đôi lúc, họ còn hành xử rất lạnh lùng, vô tâm và không một chút thương xót hay động lòng trắc ẩn.
– Không thích nghe lời phê bình: Người bị bệnh NPD chỉ thích nghe những lời tung hô, tâng bốc và khen ngợi ngon ngọt. Họ cực kỳ không thích việc người khác phê bình, nhắc nhở hay nhận xét tiêu cực về họ. Khi bị ai đó đụng chạm vào lòng tự ái, họ sẽ nhanh chóng trở nên hung hăng, tức giận và liên tục tấn công lại đối phương, để bảo vệ hình tượng và lòng tự trọng của riêng mình.
Nguyên nhân dẫn đến bệnh rối loạn nhân cách ái kỷ
Theo như nhận định từ các bác sĩ tâm lý cho biết, đến nay, vẫn chưa có một tài liệu y khoa nào giải thích chính xác về nguyên nhân gây ra chứng rối loạn nhân cách ái kỷ. Tuy nhiên, bên cạnh đó, có một vài công trình nghiên cứu khoa học cũng chỉ ra rằng, có rất nhiều yếu tố góp phần hình thành nên nhân cách ái kỷ của con người. Chẳng hạn như gen di truyền, môi trường sinh sống, hay quá khứ bi thương của người bệnh. Cụ thể như sau:
– Di truyền: Trong cùng một gia đình, khi các thế hệ trước có người từng bị rối loạn nhân cách ái kỷ, thì sang đời con cháu của họ cũng có thể bị di truyền căn bệnh này.
– Môi trường sống: Với một người sinh ra và lớn lên trong một môi trường không lành mạnh, chỉ chất chứa toàn sự tiêu cực, độc hại và thiếu mất đi tình yêu thương từ cha mẹ. Thì chính môi trường sinh sống như vậy cũng góp phần tạo nên tính cách ái kỷ của họ.
– Cách giáo dục: Cách thức nuôi dạy và giáo dục của cha mẹ tác động rất lớn đến bản tính và hành vi của đứa trẻ. Tức là, nếu như, từ lúc nhỏ, cha mẹ luôn hết mực cưng chiều, nâng niu và ngợi khen con cái thái quá. Không biết dạy bảo con điều hay lẽ phải. Thì khi trưởng thành, chúng sẽ quen với nếp sống vô kỷ luật và chỉ muốn được người khác tung hô, phục tùng, dẫn đến tình trạng bị mắc hội chứng ái kỷ.
– Tổn thương trong quá khứ: Những tổn thương sâu sắc về tâm lý từ thời thơ bé như bị lạm dụng, ruồng bỏ, mất mát,… cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính tình và nhận thức của con người. Chúng có thể khiến họ dần sinh ra tính cách ái kỷ và trở nên vô cảm với mọi người.
Sự yêu thương, nuông chiều và giáo dục sai cách của cha mẹ có thể khiến con trẻ bị mắc chứng rối loạn nhân cách ái kỷ.
Cách chữa trị Hội chứng ái kỷ ra sao?
Đa phần những chứng bệnh liên quan đến khía cạnh tâm lý và tính cách của con người, thường trải qua một quá trình điều trị khá dài và tốn nhiều công sức. Đồng thời, người bệnh cần phải hết sức kiên trì, nhẫn nại và nghe theo sự chỉ dẫn từ các chuyên gia, để sớm cải thiện lại nhận thức, lẫn hành vi của bản thân. Vậy nên, nếu người bệnh có nhu cầu điều trị hội chứng rối loạn nhân cách ái kỷ, thì có thể áp dụng một số phương pháp sau đây:
Liệu pháp tâm lý cá nhân
Liệu pháp tâm lý cá nhân hay liệu pháp trò chuyện là một trong những hình thức điều trị phổ biến của chứng bệnh ái kỷ. Trong quá trình điều trị, bác sĩ sẽ tham vấn và hỏi thăm người bệnh về những sang chấn tâm lý mà họ từng đối mặt ở quá khứ và các vấn đề khác có liên quan.
Dựa vào thông tin bệnh nhân cung cấp, bác sĩ có thể đánh giá và chẩn đoán mức độ bệnh tình, để đưa ra các giải pháp phù hợp. Khi thực hiện phương pháp này, bệnh nhân không chỉ hiểu rõ suy nghĩ, hành vi của bản thân. Mà còn cải thiện kỹ năng lắng nghe, phản hồi và gia tăng sự đồng cảm, thấu hiểu với người khác. Từ đó, giúp người bệnh biết cách thể hiện cảm xúc tích cực và thiết lập nên các mối quan hệ lành mạnh.
Liệu pháp nhận thức hành vi
Liệu pháp nhận thức hành vi có tên khoa học là Cognitive behavioral therapy – CBT, đây cũng là một phương pháp điều trị bệnh ái kỷ bằng cách trò chuyện cùng với chuyên gia. Với liệu pháp này, người bệnh có thể nhận thức rõ những hành vi và suy nghĩ độc hại, tiêu cực của mình khi đối diện với các xung đột và mâu thuẫn. Đồng thời, người bệnh sẽ chấn chỉnh và thay thế chúng bằng những suy nghĩ và hành vi mang tính tích cực, lành mạnh hơn. Nhờ vào đó, giúp họ cải thiện kỹ năng tương tác và biết bày tỏ cảm xúc với mọi người.
Các phương pháp trị liệu tâm lý có thể giúp người bệnh ái kỷ nhận thức rõ được hành vi và phát triển bản thân theo chiều hướng tốt đẹp hơn.
Sử dụng thuốc trầm cảm
Đối với những người bị rối loạn nhân cách ái kỷ, họ thường xuất hiện các triệu chứng có liên quan đến bệnh trầm cảm hay chứng lo âu quá độ. Với những trường hợp như vậy, bệnh nhân có thể được bác sĩ kê thêm thuốc chống trầm cảm.
Loại thuốc này có tác dụng cân bằng cảm xúc và xua tan bớt chứng trầm cảm, hay lo âu triền miên. Việc sử dụng thuốc kết hợp song song với những phương pháp trị liệu khác theo hướng dẫn của bác sĩ, sẽ góp phần giúp bệnh tình chuyển biến tích cực hơn.
Trên đây, Sexshop18 đã giải thích chi tiết về chứng bệnh ái kỷ là gì. Hy vọng rằng, thông qua bài viết này, bạn sẽ hiểu tường tận về những nguyên nhân, biểu hiện, cũng như các phương pháp điều trị bệnh lý này. Nói tóm lại, NPD là căn bệnh tâm lý có thể ảnh hưởng đến cách chúng ta nhận thức và hành xử với mọi người. Chính vì vậy mà chúng ta cần sớm phát hiện và chữa trị kịp thời, để cân bằng cuộc sống và duy trì ổn định các mối quan hệ.