Mặc dù, chúng ta đang sống trong một xã hội hiện đại, nơi có nền giáo dục tiên tiến, đổi mới, đề cao quyền bình đẳng giới giữa nam và nữ. Tuy nhiên, đến nay, tính gia trưởng vẫn còn tồn tại và xuất hiện ở rất nhiều người, nhất là những người sinh ra và lớn lên trong gia đình mang nặng tư tưởng phong kiến và lạc hậu. Vậy gia trưởng là gì? Hãy theo dõi bài viết dưới đây, để hiểu tường tận nhé!
Gia trưởng là gì? Đây là thuật ngữ dùng để nói về những người có tính cách bảo thủ và hà khắc. Họ lúc nào cũng muốn quản lý chặt chẽ hết mọi chuyện lớn nhỏ trong nhà và luôn ép buộc các thành viên khác phải tuân theo mệnh lệnh của họ. Chính vì có bản tính này, nên họ rất khó tạo được sự gắn kết với mọi người.
Gia trưởng là gì?
Ngày nay, hình mẫu bạn đời lý tưởng của phần lớn cánh chị em phụ nữ đó là mẫu đàn ông chung tình, tinh tế, sống tình cảm và quan trọng hơn hết là không có tính gia trưởng. Vậy gia trưởng là gì mà bị kỳ thị đến thế? Trong thời hiện đại, gia trưởng là thuật ngữ được sử dụng để mô tả những người có bản tính độc tài, bảo thủ, cứng nhắc và hà khắc. Họ có khuynh hướng thích kiểm soát chặt chẽ tất cả mọi thứ trong công việc, lẫn đời sống gia đình.
Gia trưởng là gì? Là thuật ngữ dùng để mô tả những người độc tài, bảo thủ và hà khắc.
Bên cạnh đó, theo như định nghĩa trong từ điển Cambridge, gia trưởng trong tiếng Anh gọi là “paternalism”, dùng để ám chỉ những người đi đầu và nắm giữ nhiều quyền lực trong một tập thể. Những người này có xu hướng kiểm soát mọi hành động, lẫn suy nghĩ của các thành viên khác. Đồng thời, họ luôn muốn thay người khác đưa ra quyết định và thường ép buộc đối phương phải phục tùng mọi mệnh lệnh từ họ.
Có thể, những hành vi độc đoán và bảo thủ này của họ là nhằm mục đích mang lại lợi ích chung cho mọi người. Thế nhưng, nó lại hạn chế sự phát triển và tự do của chính họ, lẫn những người xung quanh. Từ đó, tạo nên nhiều rào cản trong việc kết nối, giao tiếp và quản lý tập thể. Khiến họ khó có được sự gắn kết sâu sắc với người thân và cả đồng nghiệp.
Tính gia trưởng có nguồn gốc từ đâu?
Trong thời kỳ Nho giáo phát triển mạnh mẽ, gia trưởng được xem như một hệ tư tưởng đề cao vị thế, vai trò và tầm quan trọng của nam giới, họ chính là người chồng và người cha trong gia đình. Khái niệm này bắt nguồn từ tư tưởng “trọng nam khinh nữ” ở xã hội cũ. Nói cụ thể hơn, trong thời đại phong kiến, hầu hết mọi người luôn giữ quan điểm là chỉ có nam giới mới đủ năng lực để đảm nhận nhiều trọng trách to lớn trong việc “nuôi dưỡng” mái ấm gia đình, cũng như công cuộc xây dựng đất nước.
Chưa dừng lại ở đó, vào thời đại ấy, giá trị và vai trò của người phụ nữ luôn bị giới hạn trong các khuôn khổ truyền thống và không được xã hội coi trọng. Họ không chỉ hứng chịu nhiều định kiến hà khắc, mà còn phải tuân theo quy tắc “tam tòng”, tức là “Tại gia tòng phụ – Xuất giá tòng phu – Phu tử tòng tử”. Phân tích cụ thể như sau:
– Tại gia tòng phu: Khi còn sống chung với gia đình, con gái phải luôn vâng lời cha dạy bảo.
– Xuất giá tòng phu: Sau khi kết hôn và sống cùng với chồng, người vợ phải biết an phận và nghe lời chồng.
– Phu tử tòng tử: Nếu chồng qua đời trước, thì người phụ nữ phải một lòng thờ chồng và nghe theo lời con trai.
Chính sự bất công và những quy tắc hà khắc này đã hạ thấp giá trị của người phụ nữ trong gia đình. Đồng thời, nâng cao và củng cố vị thế của người đàn ông, biến họ trở thành người quan trọng và quyền lực nhất. Cũng chính vì lẽ đó mà nam giới dần hình thành nên tính cách gia trưởng, độc tài, luôn muốn tất cả mọi chuyện phải do họ kiểm soát và quyết định.
8 Đặc điểm nhận diện đàn ông gia trưởng
Tính gia trưởng thường gắn liền với hình mẫu đàn ông độc tài, bảo thủ và khắt khe. Bạn có thể nhận biết kiểu người này thông qua hành vi, thái độ và cách cư xử của họ như sau:
Luôn kiểm soát mọi thứ
Nam giới gia trưởng thường có xu hướng kiểm soát và quản lý nghiêm ngặt mọi vấn đề xoay quanh gia đình, từ những việc nhỏ nhặt như thực đơn ăn uống, khung giờ sinh hoạt, phân công dọn dẹp,… Cho tới những chuyện lớn lao như nuôi dạy con cái, công việc, thiết lập tài chính, chi tiêu,… Chưa hết, họ còn hạn chế quyền tự do và quản lý không gian cá nhân, lẫn mối quan hệ xã hội của các thành viên trong nhà. Họ không cho phép vợ và con cái được phép vượt quyền hoặc tự tiện đưa ra quyết định việc gì đó khi chưa có sự đồng ý từ phía họ.
Nam giới có tính gia trưởng luôn muốn kiểm soát chặt chẽ hết mọi thứ, kể cả hành động và suy nghĩ của người khác.
Ghen tuông thái quá
Người chồng gia trưởng luôn tỏ thái độ cảnh giác và nghi ngờ về sự chung thủy của người vợ. Với họ, một người vợ mẫu mực, đức hạnh là phải biết chăm lo và quan tâm chồng con hết mực. Họ không thích vợ tiếp tục giao du với các mối quan hệ bên ngoài, kể cả đồng nghiệp và bạn bè thân thiết cũng không ngoại lệ.
Khi nhìn thấy vợ mình tỏ ra thân thiện và cười nói vui vẻ với các đối tượng khác giới, họ thường ghen tuông và chì chiết vợ một cách mù quáng, vô căn cứ. Chưa kể, họ còn có thói quen kiểm tra tài khoản mạng xã hội, tin nhắn và điện thoại của vợ khi chưa được vợ cho phép.
Họ hay ghen tuông vô lý và thích xâm phạm không gian riêng tư của người vợ.
Thích dùng vũ lực
Người gia trưởng, độc tài thường có xu hướng sử dụng bạo lực để thể hiện quyền lực và kiểm soát vợ con. Khi nhận thấy địa vị của mình trong nhà bị lung lay hoặc không được các thành viên phục tùng, họ sẽ không ngần ngại dùng “nắm đấm” và lời nói, để bạo hành tinh thần và tra tấn thể xác đối phương. Họ không chỉ làm cho bầu không khí gia đình trở nên nặng nề, ngột ngạt, tù túng. Mà còn khiến vợ con phải sống với tâm thế bất an, sợ hãi và căng thẳng tột độ.
Họ sử dụng bạo lực như một “công cụ” để đàn áp và thể hiện quyền lực trước các thành viên trong nhà.
Mặc định phụ nữ làm việc nhà
Đàn ông gia trưởng luôn ỷ vào việc mình là người trụ cột kiếm ra tiền trong gia đình, cho nên, họ cứ mặc định chuyện bếp núc, dọn dẹp nhà cửa, đưa đón và chăm sóc con cái là của riêng phụ nữ. Sau mỗi lần tan làm về nhà và trong các ngày nghỉ cuối tuần, họ chỉ biết ngồi yên một chỗ thư giãn, giải trí và sai khiến vợ, chứ họ chưa bao giờ chủ động giúp đỡ vợ việc nhà hay nuôi dạy con nhỏ. Trừ khi nào vợ liên tục cằn nhằn, tỏ ra bực dọc, khó chịu, hoặc đưa ra điều kiện nào đó, thì họ mới chịu phụ một tay.
Họ chỉ biết ngồi không sai khiến, chứ hiếm khi chịu san sẻ và hỗ trợ việc nhà giúp vợ.
Muốn đối phương phụ thuộc vào mình
Người đàn ông có bản tính gia trưởng không thích vợ con lấn át và “trên cơ” mình trong mọi khía cạnh. Họ chỉ muốn người vợ và con cái phải trông cậy và phụ thuộc vào sự trợ giúp từ họ. Bởi lẽ, điều này không chỉ giúp họ dễ dàng trói buộc, thao túng tâm lý và ý nghĩ của các thành viên. Mà còn mang đến cho họ cảm giác kiêu hãnh, tự tin và sự hài lòng. Khiến họ luôn tự hào rằng bản thân chính là người trụ cột quyền lực nhất.
Tự cho mình là người đúng
Nam giới có tính gia trưởng rất tự cao tự đại và đề cao năng lực của bản thân một cách thái quá. Họ tự cho mình là người tài giỏi, học cao hiểu rộng, am hiểu mọi thứ, nên họ không cần bất kỳ ai nhắc nhở hay chỉ bảo. Trong mọi cuộc tranh luận, họ chỉ tập trung nêu lên quan điểm cá nhân và thúc ép người khác phải nghe theo ý mình, không được phản bác và chống đối. Họ hiếm khi chịu lắng nghe và tiếp thu ý kiến từ mọi người. Ngay cả trong gia đình, họ vẫn luôn áp đặt suy nghĩ lên vợ con, chứ không biết thấu hiểu và cảm thông.
Họ chỉ biết áp đặt suy nghĩ lên vợ con và luôn cho rằng điều họ nói là đúng đắn.
Luôn đùn đẩy trách nhiệm sang người khác
Đa số người có tính gia trưởng, độc tài thường có cái tôi rất cao, họ chỉ chăm chăm vào sai phạm của người khác, chứ không bao giờ chịu nhìn nhận lại khuyết điểm và hạn chế của bản thân. Đồng thời, họ luôn đánh giá mọi sự việc theo hướng chủ quan và có lợi cho mình. Khi mắc phải một sai lầm nào đó, thay vì đứng ra chịu trách nhiệm và tìm cách khắc phục hậu quả. Thì họ lại ra sức bào chữa với đủ lý do, thậm chí, nhiều lúc, họ còn chẳng ngần ngại chối bỏ lỗi lầm và đổ tội lên đầu người khác.
Chẳng hạn như, khi gia đình gặp khủng hoảng về mặt tài chính, họ sẽ đổ thừa là do vợ con chi tiêu hoang phí, chứ họ không chịu tìm ra nguồn gốc và nguyên nhân chính xác của vấn đề.
Bảo thủ trong cách nuôi dạy con
Sự bảo thủ và gia trưởng của người đàn ông thể hiện rất rõ qua cách họ dạy dỗ con nhỏ. Họ chỉ biết đưa ra nhiều mục tiêu to lớn và ép buộc con phải thực hiện được điều đó. Chứ họ ít khi nào lắng nghe và quan tâm xem con cái muốn gì, cần gì. Họ thường xuyên can thiệp quá sâu vào không gian cá nhân của con. Chẳng những vậy, họ còn muốn con trẻ phải nghe theo lời họ về mọi việc như chuyện học tập, chọn trường, ngành học, chọn bạn bè,… Họ khiến cho con nhỏ phải sống trong “lớp vỏ bọc” chất chứa đầy sự áp lực.
Tính gia trưởng có xuất hiện ở phụ nữ hay không?
Thời nay, khi mọi người đề cao sự bình đẳng về vai trò giữa nam và nữ trong xã hội, thì bản tính gia trưởng không chỉ có ở nam giới. Mà còn xuất hiện ở nữ giới, nhất là những người phụ nữ thành đạt, có thể tự chủ và độc lập về mọi mặt. Kiểu phụ nữ này thường có một số đặc điểm phổ biến như sau:
– Thích kiểm soát mọi thứ: Phụ nữ có tính cách gia trưởng thường rất bảo thủ, cố chấp và độc đoán. Họ lúc nào cũng muốn quản lý không gian riêng tư của chồng con. Họ luôn tự ý sắp xếp hết mọi chuyện trong gia đình và buộc các thành viên phải nghe theo, chứ chẳng bao giờ chịu bàn bạc và hỏi ý chồng trước khi thực hiện.
– Ghen tuông thái quá: Trong tâm trí người vợ gia trưởng, luôn nghi ngờ và không tin tưởng chồng mình. Họ thường có những hành động kiểm soát và ghen tuông một cách mù quáng đến nỗi mất hết lý trí. Họ chỉ muốn trói buộc người chồng bên cạnh và không cho đối phương có bất cứ sự tự do nào. Vì thế mà cuộc sống hôn nhân của họ thường xuyên xảy ra mâu thuẫn và bất hòa.
– Thích bạo lực bằng ngôn từ: Nữ giới có tính gia trưởng thường có khuynh hướng bạo lực tinh thần chồng con bằng lời nói nhiều hơn hành động. Khi các thành viên trong nhà có ý kiến bất đồng hoặc làm không đúng mệnh lệnh từ họ. Thì họ sẽ ngay lập tức tỏ thái độ nóng giận, hung hăng và không ngừng quát tháo, chỉ trích chồng con bằng nhiều lời lẽ thậm tệ.
– Không tôn trọng người chồng: Đa phần phụ nữ gia trưởng thường là người thành đạt và có tài chính vững mạnh hơn người chồng. Chính vì thế, họ luôn đánh giá thấp năng lực và tầm quan trọng của người đàn ông trong gia đình. Họ chỉ đề cao giá trị bản thân, chứ không công nhận sự nỗ lực và ý chí phấn đấu của người chồng.
Phụ nữ có bản tính gia trưởng rất hay ghen tuông và bạo lực tinh thần chồng bằng lời nói.
Trên đây, sexshop18 đã lý giải chi tiết về khái niệm gia trưởng là gì? Cũng như đặc điểm nhận biết người có bản tính này. Dựa vào đó, nếu bạn nhận thấy bản thân đang có những hành vi và cách ứng xử thể hiện sự độc tài, bảo thủ và cứng nhắc. Thì bạn nên cố gắng khắc phục và cải thiện chúng, để tránh làm ảnh hưởng tiêu cực đến các mối quan hệ trong gia đình và ngoài xã hội nhé!