Tại sao quan hệ đồng giới nam dễ bị HIV hơn nhóm dị tính?

Hơn nhiều thập kỷ qua, HIV vẫn là nỗi lo chung của toàn nhân loại, ảnh hưởng đến hàng triệu người thuộc nhiều nhóm giới tính khác nhau. Tuy nhiên, theo những thống kê y tế gần đây cho thấy, tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm đồng tính nam cao hơn đáng kể so với dân số nói chung. Sự chênh lệch này xuất phát từ yếu tố sinh học, hành vi tình dục lẫn rào cản xã hội. Vậy tại sao quan hệ đồng giới nam dễ bị HIV? Muốn biết rõ nguyên nhân và tìm ra biện pháp bảo vệ an toàn, hãy theo dõi tiếp bài viết sau.

Tại sao quan hệ đồng giới nam dễ bị HIV? Nguy cơ nhiễm HIV cao ở nam quan hệ đồng giới thường là do hậu môn có niêm mạc mỏng, dễ trầy xước trong lúc giao hợp, tạo ra vết thương hở khiến vi khuẩn xâm nhập. Tải lượng virus trong tinh dịch cao càng làm tăng khả năng truyền bệnh khi tiếp xúc trực tiếp.

Khái quát về HIV và con đường truyền bệnh

HIV (Human Immunodeficiency Virus) là chủng virus gây suy giảm hệ thống miễn dịch của con người bằng cách tấn công và tiêu diệt các tế bào lympho T-CD4+. Khi virus này xâm nhập, chúng dần phá hủy các tế bào phòng vệ quan trọng, khiến sức đề kháng suy yếu, cơ thể dễ bị nhiễm trùng và ung thư. Đặc biệt, HIV không gây bệnh ngay lập tức mà âm thầm bào mòn sức khỏe, đôi khi nhiều năm không có dấu hiệu rõ rệt, làm tăng nguy cơ lây lan mà người nhiễm không hề hay biết.

HIV tiến triển qua nhiều giai đoạn, từ nhiễm cấp tính đến AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome). Lúc này, hệ miễn dịch suy yếu trầm trọng, cơ thể gần như không còn khả năng chống đỡ trước các mầm bệnh, bao gồm cả những bệnh lý đơn giản nhất, dẫn đến các biến chứng nặng và gây tử vong.

Mặc dù HIV là căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, nhưng nó không dễ lây qua những hành vi tiếp xúc thông thường như bắt tay, ôm, dùng chung chén đũa hay ho, hắt hơi. Trên thực tế, virus này không tồn tại trong mồ hôi, nước bọt hoặc không khí nên những hình thức đó không gây lây nhiễm. Chỉ khi có sự trao đổi trực tiếp với máu hay dịch cơ thể chứa virus với đủ tải lượng, nguy cơ truyền bệnh mới xảy ra. Dưới đây là bốn con đường lây bệnh chính được giới y học ghi nhận:

– Quan hệ tình dục không an toàn: Tiếp xúc trực tiếp giữa tinh dịch, dịch âm đạo, máu với niêm mạc hoặc vết thương hở khi quan hệ.

– Truyền máu: Nhận máu, chế phẩm máu, ghép tạng từ người mang virus.

– Dùng chung kim tiêm: Sử dụng chung bơm kim tiêm, kim xăm hình hoặc các vật sắc nhọn có dính máu của người bệnh.

– Từ mẹ sang con: Virus truyền qua nhau thai, lúc chuyển dạ hoặc qua sữa mẹ trong thời gian cho con bú.

HIV là virus gây suy giảm hệ miễn dịch và có thể lây truyền qua máu, tinh dịch, dịch âm đạo và từ mẹ sang con.

Tại sao quan hệ đồng giới nam dễ bị HIV?

Trong nhiều năm qua, các nghiên cứu dịch tễ cho thấy số ca nhiễm HIV ở nam quan hệ đồng giới (MSM) luôn cao hơn so với nhóm dị tính. Vậy bạn có thắc mắc tại sao quan hệ đồng giới nam dễ bị HIV hơn so với quan hệ khác giới hay không? Thật ra, điều này không chỉ xuất phát từ yếu tố sinh học, mà còn liên quan đến hành vi tình dục, rào cản xã hội và khả năng tiếp cận dịch vụ y tế. Việc nắm rõ nguyên nhân sẽ giúp mỗi người chủ động hơn trong việc bảo vệ bản thân và nâng cao sức khỏe cộng đồng.

Phân tích cụ thể hơn về những lý do gây bệnh phổ biến như sau:

Hậu môn có cấu tạo dễ tổn thương

Về mặt giải phẫu, hậu môn không được tạo ra để đảm nhận chức năng tình dục như âm đạo. Do thiếu tuyến tiết dịch tự nhiên, lại có nhiều mao mạch và lớp niêm mạc mỏng manh, khu vực này rất dễ xuất hiện những vết rách li ti khi ma sát mạnh. Chính các vết rách siêu nhỏ ấy mở đường cho HIV xâm nhập trực tiếp vào dòng máu.

Khi không có biện pháp hỗ trợ, các tổn thương tích tụ theo thời gian có thể làm suy yếu mô vùng hậu môn. Từ đó, khiến cho người nhận (Bottom) lẫn người xâm nhập (Top) đều dễ bị nhiễm trùng và mắc các bệnh truyền nhiễm khác.

Tại sao quan hệ đồng giới nam dễ bị HIV? Nguyên do chính là hậu môn có niêm mạc mỏng, nhiều mao mạch, dễ bị trầy xước khi quan hệ, tạo điều kiện cho virus xâm nhập trực tiếp vào cơ thể.

Tinh dịch có tải lượng virus cao

Tinh dịch là một trong những dịch cơ thể chứa nồng độ HIV rất cao. Khi dịch này tiếp xúc trực tiếp với niêm mạc sinh dục, hậu môn hoặc các vi chấn thương trên bề mặt da, chỉ cần một lượng cực nhỏ cũng có thể khởi phát quá trình xâm nhập của virus. Những vùng niêm mạc mỏng với hệ mao mạch dày đặc càng làm virus dễ tiếp cận tế bào miễn dịch, rút ngắn thời gian lây truyền và tăng khả năng nhiễm bệnh sau mỗi lần gần gũi.

Quan hệ không dùng biện pháp an toàn

Nhiều người đồng tính nam lầm tưởng rằng quan hệ đồng giới không cần bao cao su vì không liên quan đến rủi ro mang thai. Thực tế, HIV không phân biệt giới tính hay cách thức quan hệ, chỉ cần có sự tiếp xúc giữa dịch cơ thể chứa virus với niêm mạc hoặc vết thương hở, nguy cơ nhiễm bệnh đã tăng cao.

Chưa hết, trường hợp dùng bao cao su sai cách như chọn kích cỡ không phù hợp, dùng loại hết hạn, thiếu gel bôi trơn, khiến bao dễ rách hoặc tuột khi giao hợp, làm giảm hiệu quả bảo vệ. Để đảm bảo an toàn tối đa, nên sử dụng bao cao su chất lượng, vừa vặn, đi kèm gel bôi trơn để giảm ma sát. Đây là biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả nhất trong việc ngăn HIV cùng các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.

Sử dụng chất kích thích

Rượu, ma túy, thuốc hít popper hoặc các chất kích thích thần kinh làm suy giảm khả năng kiểm soát hành vi và nhận thức. Người trong trạng thái “phê” và hưng phấn quá mức thường có xu hướng không thích dùng bao cao su và quan hệ mạnh bạo hơn bình thường. Từ đó, làm tăng tổn thương ở vùng niêm mạc hậu môn và tạo cơ hội cho virus HIV xâm nhập vào máu. Chưa nói đến, một số chất còn tác động tiêu cực đến hệ miễn dịch, khiến cơ thể giảm khả năng tự bảo vệ trước các tác nhân gây bệnh.

Thường xuyên thay đổi nhiều bạn tình

Trong cộng đồng MSM, một bộ phận người đồng tính có sở thích tìm kiếm những trải nghiệm tình dục mới lạ với nhiều bạn tình trong thời gian ngắn. Một số còn tham gia các buổi quan hệ tập thể với người lạ mặt, dù chưa biết rõ tiền sử bệnh lý hay tình trạng sức khỏe của đối phương. Mỗi cuộc gặp gỡ kiểu này vô tình trở thành một mắt xích tiềm ẩn trong chuỗi lây truyền HIV, khiến việc kiểm soát và duy trì an toàn tình dục càng trở nên khó khăn hơn.

Tần suất quan hệ với nhiều người làm tăng nguy cơ lây nhiễm các bệnh tình dục, bao gồm HIV.

Định kiến và hạn chế từ xã hội

Sự kỳ thị, định kiến và phân biệt đối xử khiến nhiều người đồng tính nam dè dặt khi tìm đến các dịch vụ xét nghiệm, tư vấn hay điều trị. Không ít người lo sợ bị phán xét hoặc lộ danh tính nên trì hoãn việc kiểm tra sức khỏe định kỳ. Việc chậm phát hiện HIV khiến cho virus dễ lây sang nhiều người khác suốt một thời gian dài mà không một ai hay biết.

Thêm vào đó, sự thiếu thân thiện ở một số cơ sở y tế, nguồn thuốc dự phòng PrEP chưa được phân bổ đầy đủ hoặc điều kiện kinh tế không cho phép tiếp cận điều trị lâu dài khiến việc chữa trị gặp nhiều trở ngại. Để giảm thiểu rủi ro lây tuyền, cần xây dựng môi trường y tế an toàn, bảo mật và văn minh. Đồng thời, mở rộng cung ứng PrEP, khuyến khích xét nghiệm và đẩy mạnh giáo dục về tình dục an toàn cho toàn người dân.

Biện pháp phòng tránh HIV trong quan hệ đồng tính nam

Mặc dù tỷ lệ lây nhiễm HIV trong quan hệ tình dục nam – nam cao hơn nhiều so với các nhóm khác, nhưng việc phòng tránh hoàn toàn khả thi nếu áp dụng đúng cách các biện pháp bảo vệ. Y học hiện đại đã mang lại nhiều lựa chọn vừa an toàn vừa duy trì trọn vẹn sự kết nối cảm xúc. Điều quan trọng là bạn cần nắm vững nguyên tắc, thực hành chuẩn xác và duy trì đều đặn để bảo vệ bản thân, bạn tình và cộng đồng. Cụ thể:

Dùng bao cao su đúng cách

Bao cao su là hàng rào cơ học có hiệu quả cao nhất trong việc ngăn ngừa HIV và các bệnh truyền nhiễm (STIs). Tuy nhiên, công dụng chỉ đạt mức tối ưu nếu được sử dụng đúng cách như sau:

– Trước khi mở bao bì, cần kiểm tra kỹ hạn dùng và bề mặt vỏ bao, tránh dùng sản phẩm bị rách hoặc hết hạn.

– Đeo bao trước lúc thâm nhập, không chờ đến khi gần xuất tinh mới mang vào, vì dịch tiết trước đó có thể chứa virus.

– Với quan hệ qua hậu môn, nên chọn loại bao có độ đàn hồi tốt và dày hơn để giảm rủi ro mục rách. Chọn kích cỡ vừa vặn, ôm sát để không bị tuột khi quan hệ.

– Sau khi xuất tinh, tháo bao ra lúc dương vật còn hơi cương cứng, thao tác cẩn thận để tránh dịch tràn ra ngoài. Bao chỉ dùng một lần, tuyệt đối không rửa lại hoặc tái sử dụng.

Sử dụng bao cao su đúng cách mỗi lần quan hệ giúp bảo vệ bản thân và bạn tình khỏi HIV và các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Kết hợp gel bôi trơn phù hợp

Giao hợp qua đường hậu môn thường tạo áp lực và ma sát lớn, dễ dẫn đến rách bao hoặc tổn thương niêm mạc. Vì thế, việc bổ sung chất bôi trơn vừa giúp giảm ma sát vừa tăng sự thoải mái và an toàn khi quan hệ:

– Nên ưu tiên gel bôi trơn gốc nước hoặc silicone, vì chúng tương thích với bao cao su và duy trì độ trơn lâu, không ảnh hưởng đến độ bền của chất liệu cao su.

– Tránh hoàn toàn các sản phẩm gốc dầu như dầu dừa, vaseline, dầu massage vì các thành phần này có thể phá vỡ cấu trúc bao, khiến bao dễ rách hoặc mất tác dụng bảo vệ.

– Khi cuộc yêu kéo dài hoặc thay đổi tư thế nhiều lần, nên thêm gel để giữ cho vùng hậu môn luôn trơn mượt.

Chủ động sử dụng thuốc PrEP hoặc PEP khi có nguy cơ

Dự phòng bằng thuốc là bước tiến lớn trong phòng chống HIV. Hai nhóm thuốc phổ biến gồm:

– PrEP (Pre-Exposure Prophylaxis – Dự phòng trước phơi nhiễm): Uống thuốc đều đặn trước khi có quan hệ giúp giảm trên 90% khả năng lây nhiễm HIV qua đường tình dục. Phù hợp cho những người có nhiều bạn tình hoặc khi đối tác nhiễm HIV nhưng tải lượng virus chưa đạt mức cao.

– PEP (Post-Exposure Prophylaxis – Dự phòng sau phơi nhiễm): Áp dụng khi đã xảy ra tình huống rủi ro như bao rách, không đeo bao hay tiếp xúc dịch nghi chứa virus. Nên uống thuốc sau quan hệ sớm nhất có thể, hiệu quả nhất trong vài giờ đầu, tối đa trong vòng 72 giờ kể từ thời điểm phơi nhiễm, phải uống liên tục đủ 28 ngày theo chỉ định.

Hiện nay, cả PrEP và PEP đều được cung cấp rộng rãi tại các bệnh viện, phòng khám chuyên khoa và một số cơ sở y tế cộng đồng được cấp phép. Tuy nhiên, việc dùng thuốc phải được bác sĩ kê đơn và uống đúng liều lượng, để bảo đảm hiệu quả cũng như hạn chế tác dụng phụ không mong muốn.

Việc chủ động sử dụng thuốc PrEP hoặc PEP giúp giảm nguy cơ lây nhiễm HIV hiệu quả khi có hành vi tình dục nguy cơ cao.

Thực hiện xét nghiệm định kỳ

Việc chủ động kiểm tra HIV định kỳ không chỉ giúp phát hiện sớm để điều trị kịp thời, mà còn góp phần giảm thiểu các nguồn lây ngoài cộng đồng. Các chuyên gia khuyến nghị như sau:

– Người tham gia hoạt động tình dục thường xuyên, nhiều bạn tình hoặc thuộc nhóm nguy cơ cao nên thực hiện xét nghiệm HIV mỗi 3–6 tháng một lần để theo dõi tình trạng sức khỏe.

– Nếu kết quả dương tính, cần tiến hành điều trị kháng virus (ARV) càng sớm càng tốt để đưa tải lượng HIV xuống mức không phát hiện (Undetectable). Khi đạt mức này, khả năng lan truyền virus hầu như bằng 0 (Untransmittable), người bệnh có thể duy trì cuộc sống và công việc bình thường.

Hy vọng rằng qua những phân tích trên của Sexshop18, bạn đọc đã hiểu rõ tại sao quan hệ đồng giới nam dễ bị HIV và nắm được các biện pháp bảo vệ hiệu quả. Nói tóm lại, việc áp dụng đồng bộ bao cao su, gel bôi trơn, thuốc PrEP/PEP cùng thói quen xét nghiệm sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe tình dục một cách chủ động và bền vững. Hãy luôn nâng cao ý thức phòng chống HIV và xây dựng mối quan hệ bạn tình lành mạnh vì sự an toàn chung cho toàn xã hội nhé!